Σ΄ ένα νέο οικονομικό κραχ μπορεί να οδηγηθεί η ΕΕ σε περίπτωση που τα πολιτικά προβλήματα που αυτή την περίοδο παρουσιάζονται επιδεινώσουν την οικονομική κρίση. Αυτό προβλέπει ο Γερμανός οικονομολόγος, Oliver Holtemoeller με τον οποίο συνομίλησε το Capital.gr Ο κ. Holtemoeller επισημαίνει πως δεν αρκεί η λιτότητα, ούτε οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αλλά απαιτείται να διαγραφεί περισσότερο ελληνικό κρατικό χρέος. Παράλληλα, ο Γερμανός οικονομολόγος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και για την πορεία κρατικού χρέους της Γερμανίας.
Συνέντευξη στο Δημήτρη Κατσαγάνη
– Ποια είναι η γνώμη σας για τις ελληνικές εκλογές;
Οι εκλογές έδειξαν πως οι άνθρωποι στην Ελλάδα δεν έχουν πειστεί για την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική. Αυτό είναι κατανοητό. Το επίπεδο του χρέους είναι υψηλό για να είναι βιώσιμο, παρά το κούρεμα που υπέστη. Με τη λιτότητα και κατεπειγόντως αναγκαίες αλλά και με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τα αποτελέσματα των οποίων θα φανούν μακροπρόθεσμα, η κατάσταση δεν προχωρά άλλο. Συνεπώς η δυσαρέσκεια είναι μεγάλη. Το γεγονός ότι ακραίες πολιτικές δυνάμεις κερδίζουν, το βρίσκω πολύ λυπηρό. Θα ήταν καλύτερο, αν οι Έλληνες έκαναν μόνοι τους μια υπερκομματική προσπάθεια για να δημιουργήσουν μία συνταγή σταθεροποίησης.
– Ποια είναι η πρόγνωση σας για την ελληνική οικονομία και τον προϋπολογισμό το 2012-14;
Η Ελλάδα βρίσκεται σε μία μακρά φάση ύφεσης και η οικονομία θα συρρικνωθεί τον τρέχοντα και τον επόμενο χρόνο. Από το 2014 θα μπορούσε το ΑΕΠ να αρχίσει ελαφρά να αυξάνεται. Όσο διαρκεί η ύφεση, θα παραμένει αρνητικό το πρωτογενές ισοζύγιο, ενώ το χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται.
– Πιστεύετε ότι χρειάζεται ένα νέο Μνημόνιο για την Ελλάδα;
Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι πρέπει να χαριστεί και άλλο χρέος στην Ελλάδα και ότι αυτή θα είναι η τελική εξέλιξη. Διαφορετικά δεν μπορεί να επιτευχθεί καμία σταθεροποίηση της κατάστασης.
– Ποιες θα είναι οι συνέπειες από μια επιδείνωση της ευρωπαϊκής πολιτικής κρίσης (πχ Ελλάδα, Ολλανδία) στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην ΕΕ;
Μια σειρά ευρωπαϊκών κρατών βρίσκεται σε ύφεση. Υποθέτω ότι ως τώρα πως οι σημαντικότερες χώρες που βρίσκονται σε κρίση θα ανακάμψουν αργά. Στην περίπτωση που τα πολιτικά προβλήματα οδηγήσουν σε μια κορύφωση της κρίσης χρέους, τότε ο κίνδυνος ενός νέου οικονομικού κραχ είναι μεγάλος.
– Προβλέπετε αναθεώρηση του Δημοσιονομικού Συμφώνου της ΕΕ;
Η κύρια κατεύθυνση του δημοσιονομικού συμφώνου είναι σωστή. Χρειαζόμαστε αποτελεσματικούς κανόνες για το περιορισμό του κρατικού χρέους. Σωστό είναι επίσης, ότι τα προβλήματα στην Ελλάδα, αλλά επίσης και στην Πορτογαλία, δεν μπορούν να λυθούν από μόνα τους. Γι΄ αυτό χρειάζονται αναπτυξιακή ώθηση, με τη μορφή ευρωπαϊκών μέτρων προώθησης επενδύσεων, αλλά όχι σε βάρος του Δημοσιονομικού συμφώνου! Η ανάπτυξη και η δημοσιονομική προσαρμογή δεν πρέπει να αντιπαρατίθενται. Διαφορετικά φοβάμαι, όσοι απαιτούν τώρα την ελάφρυνση του δημοσιονομικού συμφώνου, στο τέλος θα το επιβάλλουν οι ίδιοι.
– Τι προβλέπετε για την Ισπανία;
Η Ισπανία θα παραμείνει φέτος σε ύφεση και το κρατικό χρέος της θα αυξηθεί επίσης. Η δημοσιονομική σταθεροποίηση θα επιτύχει αν μπορέσουν να αρθούν οι περιορισμοί στην αγορά εργασίας και αν οι πιστωτές της χώρας εμπιστευτούν την ικανότητα της ισπανικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, Τα αυξανόμενα επιτόκια θα μπορούσαν να αναδειχτούν γρήγορα σε ένα σοβαρό πρόβλημα για τη χώρα.
– Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει η Γερμανία προκειμένου να παραμείνει η οικονομική ατμομηχανή της ΕΕ;
Από άποψη οικονομικής δραστηριότητας η Γερμανία τα πάει καλά. Ωστόσο το κρατικό χρέος έχει ανέλθει στο 80% του ΑΕΠ εξαιτίας της κρίσης. Η δημοσιονομική προσαρμογή δεν πρέπει να διαφεύγει από την προσοχή μας και ιδιαίτερα η αύξηση των φορολογικών εσόδων. Παράλληλα οι μισθοί και οι τιμές στη Γερμανία βρίσκονται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό έρχεται σαν αποτέλεσμα της υπερβολικής οικονομικής ανάπτυξης. Γι΄ αυτό θα βελτιωθεί σιγά-σιγά η ανταγωνιστικότητα (ως προς την τιμή) των χωρών που βρίσκονται σε κρίση καθώς εκεί οι μισθοί και οι τιμές έχουν επιβραδυνθεί ή βυθιστεί. Οι οικονομικές παρεμβάσεις στη Γερμανία δεν είναι, απ΄ αυτήν την άποψη, αναγκαίες.
* Ο Oliver Holtemoeller είναι επικεφαλής του τομέα μακροικονομικής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών της Χάλλης (Σαξονία-Άνχαλτ, Γερμανία)