Αυτό που κυρίως καθορίζει την αξία του ευρώ (και του κάθε νομίσματος για τον ίδιο λόγο), είναι τα trade flows. Με λίγα λόγια, το κατά πόσο θα υπάρχει ζήτηση για ευρωπαϊκά προϊόντα, με σκοπό στην αγορά συναλλάγματος να υπάρχει πάντα έστω οριακή ζήτηση για ευρώ έναντι των άλλων νομισμάτων (currency pairs).
Αρκεί μια χώρα να έχει εμπορικά πλεονάσματα (ή θετικές εισροές στο σύνολο) και θεωρητικά μπορεί μια ισοτιμία να διατηρηθεί και να ανέβει σε αξία.
Η Ιαπωνία είναι το καλύτερο παράδειγμα αυτού. Οι θετικές εισροές από την μόνιμη ζήτηση για yen προς αγορά προϊόντων και υπηρεσιών προερχόμενων από την Ιαπωνία, έχει κάνει το yen ένα από τα πιο δυνατά νομίσματα στον κόσμο.
Το τι κάνει η Ιαπωνία στο εσωτερικό της δεν απασχολεί τον υπόλοιπο κόσμο. Το αν η Ιαπωνία είναι η πιο υπέρ-δανεισμένη χώρα στον κόσμο, ελάχιστη επίπτωση έχει (μέχρι τώρα) στην αξία του νομίσματος της.
Η Ιαπωνία έχει επίσης ένα άλλο θετικό δεδομένο. Ελάχιστοι από το εξωτερικό έχουν ομόλογα ιαπωνικά στα χέρια τους. Αυτό σημαίνει ότι σε ενδεχόμενο επενδυτικής φυγής από τα ιαπωνικά ομόλογα, οι εκροές θα είναι ασήμαντες και η όποια πίεση στο νόμισμα πρόσκαιρη.
Η Ευρώπη είναι περίπου στην ίδια κατάσταση, αλλά με την διαφορά ότι αυτοί που κατέχουν ευρωπαϊκά χρεόγραφα εκτός Ευρώπης (μετοχές και ομόλογα) είναι πάρα πολλοί.
Ναι μεν η Ευρώπη έχει θετικές εισροές λόγω εμπορικών πλεονασμάτων, αλλά η αξία του ευρώ επίσης θα καθοριστεί από το κατά πόσο αυτοί που κατέχουν ευρωπαϊκά χρεόγραφα θα θελήσουν να κάνουν διακράτηση ή όχι.
Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που το ευρώ δεν έχει πέσει πάρα πολύ (ακόμα). Οι θετικές εμπορικές ροές προς την Ευρώπη, έχουν σε μεγάλοι βαθμό αντισταθμίσει την αρνητικότητα του τωρινού προβλήματος χρέους.
Και ναι μεν η Γερμανία είναι αυτή τη στιγμή safe haven όσον αφορά τα ευρωπαϊκά χρεόγραφα, αλλά δεν φτάνει μια Γερμανία. Δεν μπορεί όλο το χρήμα που υπάρχει στην Ευρώπη να πάει στην Γερμανία.
Το ερώτημα λοιπόν που θα καθορίσει την αξία του ευρώ, είναι, ποιο γεγονός θα κάνει όλους αυτούς που κατέχουν ευρωπαϊκά χρεόγραφα, να τα πουλήσουν (ή όχι) και να επαναπατρίσουν (ή όχι) τα λεφτά τους, προκαλώντας τεράστιες επενδυτικές εκροές από την Ευρώπη.
Η απάντηση για μένα είναι η νομισματική αλλοίωση που αναγκαστικά θα πρέπει να υποστεί η Ευρώπη για να τακτοποιηθεί το πρόβλημα του χρέους.
Πόσο θα πρέπει να τυπώσει η κεντρική τράπεζα (monetize), δεν έχω ιδέα. Αλλά νομίζω ότι μερικά τρισ. ευρώ (2,3,4,5) είναι η απάντηση.
Άρα η αξία του ευρώ θα καθοριστεί σχεδόν αποκλειστικά από τις επενδυτικές ροές και όχι από τις εμπορικές ροές όπως στην Ιαπωνία. Και τούτο διότι απλά αυτοί που κατέχουν ευρωπαϊκά χρεόγραφα ανά τον κόσμο είναι πάρα πολλοί.
Για μένα, το πρόβλημα είναι το υπέρογκο χρέος στο σύστημα. Δεν βλέπω άλλο τρόπο εκτός από μαζικές διαγραφές και στη συνέχεια να ανακεφαλαιοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα με equity από την κεντρική τράπεζα.
Διαβάστε: “Μια ολοκληρωμένη πρόταση για το ελληνικό αδιέξοδο” και “Μια ολοκληρωμένη πρόταση για το ελληνικό αδιέξοδο (II)“.
Και επειδή δεν βλέπω άλλον τρόπο να λυθεί το πρόβλημα στην Ευρώπη, μέχρι να λυθεί το πρόβλημα, με τον τρόπο που περιέγραψα (ή κάποιον άλλον τρόπο που να έχει κάποιο νόημα), εξακολουθώ και βλέπω αρνητικά το ευρώ, έως το σημείο εκείνο που, είτε θα έχει λυθεί το πρόβλημα, είτε θα έχουν πουλήσει όλοι οι ξένοι όλα τα ευρωπαϊκά χρεόγραφα που έχουν και δεν θα υπάρχει κανένας άλλος να πουλήσει τίποτα που θα μπορούσε να προκαλέσει επενδυτικές εκροές.
Γιώργος Καισάριος
