>Επισκόπηση: Ελληνική Οικονομία

>
Η πρόσφατη αυτόκλητη πρόταση της Εθνικής Τραπέζης για συγχώνευσή της με την Alpha Bank κατέστη τελικώς ατελέσφορη, καθώς εκρίθη ασύμφορη για τους μετόχους από την διοίκηση της Alpha Bank. Εκφράστηκαν αμφιβολίες γιατί, ενώ η πρόταση θα δημιουργούσε μία μεγάλη ελληνική τράπεζα, αυτή θα αντιμετώπιζε αντίξοες συνθήκες και μεγάλες αβεβαιότητες λόγω της κρίσης δημοσίου χρέους και της στενότητος ρευστότητας που παρατηρείται.

Πέραν αυτού, όμως, τυχόν συγχώνευση της Alpha Bank με μία τράπεζα όπως η Εθνική της οποίας η διοίκηση διορίζεται από την κυβέρνηση, κάτι που συμβαίνει σχεδόν ανελλιπώς μετά από εθνικές εκλογές, εκτιμάται ότι θα οδηγούσε σε οιονεί κρατικοποίηση μιας από τις χρηματοοικονομικά πιο ισχυρές τράπεζες τουιδιωτικού τομέα και, συνεπώς, σε απώλεια ενός ανεκτιμήτου αξίας συγκριτικού πλεονεκτήματος, δηλαδή της διαχρονικής σταθερότητος μιαςδιοίκησης που απολαμβάνει της εμπιστοσύνης των μετόχων, των πελατών, και του προσωπικού της.

Ο συνεχιζόμενος κρατικός έλεγχος τραπεζών μέσω ασφαλιστικών ταμείων δυσχεραίνει την ευόδωση επιχειρηματικών μετασχηματισμών στον βαθμό που οποιαδήποτε πρόταση για συγχώνευση της Εθνικής με κάποια άλλη τράπεζα εκλαμβάνεται ως οιονεί κρατικοποίηση της άλλης μονάδας. Και κατά δεύτερο λόγο, με τον τρόπο αυτό, τα ταμεία υποχρεώνονται να διατηρούν την περιουσία τους σε μετοχές υπό κρατικό έλεγχο τραπεζών, ανεξαρτήτως πορείας των μετοχών και των εν γένει προοπτικών τους.

Η Κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει σε ρυθμίσεις που θα εξασφάλιζαν την ανεξάρτητη διαχείριση των διαθεσίμων των ασφαλιστικών ταμείων και άλλων οργανισμών, έτσι ώστε να μην αποτελούν αυτά τα διαθέσιμα μηχανισμό ελέγχου μεγάλων τραπεζών από το κράτος. Μόνο έτσι θα μπορούσε να προκύψει η αναγκαία αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Η ανάγκη να προχωρήσει αποφασιστικά η αναδιάρθρωση και εκλογίκευση των λειτουργιών των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, και ιδιαίτερα των κρατικών, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά την κρίση, είναι δεδομένη.

Μέχρι σήμερα, όμως, παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις, παρά την διαθεσιμότητα των € 10 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος. Το τελευταίο έχει συσταθεί στο πλαίσιο του Μνημονίου για να προστατευθεί η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών από τις επιπτώσεις της μεγάλης ύφεσης. Μια τυχόν συγχώνευση, λοιπόν, της Alpha Bank με την Εθνική Τράπεζα, δεν θα μπορούσε να υποκαταστήσει την σκληρή δουλειά που πρέπει να γίνει για την εξυγίανση των κρατικών τραπεζών.

Δεν υπάρχουν σύντομοι δρόμοι ούτε μαγικές λύσεις για να φθάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το τραπεζικό σύστημα ανταποκρίνεται σήμερα στις χρηματοδοτικές ανάγκες της οικονομίας με όσο το δυνατόν προσφορότερο τρόπο, δεδομένης της δυσμενούς κατάστασης που επικρατεί στον τομέα της ρευστότητας, εξαιτίας της δημοσιονομικής κρίσης που επηρεάζει την αγορά του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους.

Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον, οι ελληνικές τράπεζες εφαρμόζουν πολιτικές συμπίεσης εξόδων, μείωσης της έκθεσης σε πιστωτικό κίνδυνο και εξισορρόπησης του λόγου των χορηγήσεων προς καταθέσεις, πάντα με γνώμονα την διαφύλαξη της χρηματοοικονομικής υγείας στην λειτουργία τους. Η αποκατάσταση κλίματος εμπιστοσύνης στην οικονομία, που είναι συνάρτηση της προόδου που σημειώνεται στο πεδίο της δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να δημιουργηθούν συνθήκες
ομαλότερης χρηματοδότησης της οικονομίας.

Η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος είναι μονόδρομος για την πρόσβαση του δημοσίου, και κατ’ επέκταση των ελληνικών τραπεζών, στις αγορές. Αυτό θα βελτίωνε την ροή των καταθέσεων προς τις τράπεζες, θα συνέβαλε στην απεξάρτηση τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα οδηγούσε σε ανάκαμψη της πιστωτικής επέκτασης με καλύτερους όρους χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, και θα έβγαζε την οικονομία από την ύφεση.