>
Ο χρόνος κυλάει αντίστροφα και αρνητικά για τις ελληνικές τράπεζες. Η διατήρηση της υψηλής εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ θα φέρει υποβαθμίσεις από τους διεθνείς ελεγκτικούς οίκους Fitch, Moody’s και Standard and Poor’s ενώ θα λάβουν και χαμηλότερη βαθμολογία στα νέα ευρωπαϊκά stress tests τα οποία θα πραγματοποιηθούν περί τον Μάιο του 2011.
H υψηλή εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ θα αποδειχθεί κυρίαρχο ζήτημα για τις ελληνικές τράπεζες το προσεχές διάστημα.
To ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με υπαιτιότητα του κράτους έχει αποκοπεί από τις διεθνείς αγορές.
Περίπου το 90% με 95% της ρευστότητας που αντλούν οι τράπεζες πέραν της καταθετικής τους βάσης προέρχεται από την ΕΚΤ από την οποία έχουν δανεισθεί 95,050 δις ευρώ και έναντι αυτών έχουν καταθέσει ως εγγυήσεις 137,7 δις ευρώ πάσης φύσεως στοιχεία του ενεργητικού.
Σε σύνολο ενεργητικού 443 δις ευρώ τα 95,050 δις ευρώ αντιστοιχούν σε 21,5% και οι εγγυήσεις 31%.
Δηλαδή το 21,5% του ενεργητικού των τραπεζών αντιστοιχεί η ρευστότητα που έχουν αντλήσει οι τράπεζες και το 31% των εγγυήσεων που έχουν καταβληθεί δηλαδή το 1/3 της συνολικής περιουσίας των τραπεζών έχει υποβληθεί ως collateral στην ΕΚΤ.
Μετά τo haircut της ΕΚΤ στα collateral και την υποβάθμιση της οικονομίας από την Fitch, οι ελληνικές τράπεζες μείωσαν τις εγγυήσεις τους στα 125 δις ευρώ για να τα αυξήσουν προς τα 1450 με 150 δις ευρώ με την χρήση του πακέτου εγγυήσεων του ελληνικού δημοσίου ύψους 25 δις ευρώ.
Είναι πλέον από όλους αποδεκτό ότι η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ προήλθε όχι από υπαιτιότητα των τραπεζών αλλά λόγω της αντικειμενικής δυσκολίας του κράτους να δανεισθεί από τις αγορές.
Η αδυναμία αυτή επηρέασε και τις τράπεζες οι οποίες έχουν αποκοπεί από τις διεθνείς αγορές.
Στιγμιαία άνοιξε το παράθυρο προς τις αγορές πριν λίγους μήνες το εκμεταλλεύτηκαν τάχιστα Εθνική και Eurobank αλλά και άλλες τράπεζες, αλλά έκλεισε εκ νέου.
Οι τράπεζες στο παρελθόν όπως ήταν και είναι το φυσιολογικό καλύπτουν τις ανάγκες ρευστότητας τους με μακροπρόθεσμη ρευστότητα που την αντλούν μέσω των καταθέσεων και μέσω των πάσης φύσεως εκδόσεων, ομολογιακών, καλυμμένων ομολογιών, τιτλοποιήσεων και άλλων τίτλων.
Ουσιαστικά ετησίως οι τράπεζες εμφανίζουν ανάγκες ρευστότητας 90 με 100 δις ευρώ τις οποίες καλύπτουν υπό φυσιολογικές συνθήκες από καταθέσεις και πάσης φύσεως εκδόσεις.
Όμως από την στιγμή που η χώρα τέθηκε εκτός αγορών ήταν αυτονόητο να τεθούν εκτός αγορών και οι τράπεζες.
Ταυτόχρονα υπήρξε πίεση στις καταθέσεις χάθηκαν 30 δις ευρώ και έτσι για να μην βρεθεί σε αδιέξοδο το σύστημα βρέθηκε η ΕΚΤ η οποία έκανε αποδεκτά όλα τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου από τις τράπεζες χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις υποβαθμίσεις των διεθνών ελεγκτικών οίκων πιστοληπτικής διαβάθμισης.
Έτσι οι τράπεζες αντικατέστησαν τον φυσιολογικό τρόπο άντλησης ρευστότητας με ίδια μέσα με τους μηχανισμούς παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ και αντί να δανείζονται 90 με 100 δις ευρώ από τις αγορές δανείζονται 90-100 δις ευρώ από την ΕΚΤ.
Η εξέλιξη αυτή μπορεί να έδωσε ρευστότητα στις τράπεζες αλλά εμφανίζει δύο αντικειμενικά προβλήματα.
1)Η αδυναμία προσφυγής στις αγορές εκλαμβάνεται ως έχει δηλαδή αδυναμία από τους επενδυτές.
2)Η ΕΚΤ παράσχει ρευστότητα για συγκεκριμένα για βραχυχρόνια διαστήματα. Από εβδομάδες έως 3 μήνες και κάθε φορά πρέπει να ανανεώνεται η ρευστότητα που παρέχεται…
Έτσι εξηγείται γιατί οι ελληνικές τράπεζες ενώ διαθέτουν ρευστότητα δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Λόγω αυτών των δύο αντικειμενικών δυσκολιών και αν οι ελληνικές τράπεζες γρήγορα δεν αρχίζουν να μειώνουν την εξάρτηση τους από την ΕΚΤ θα συμβούν τα εξής
Α)Οι διεθνείς οίκοι Moody’s Standard and Poor’s και Fitch θα υποβαθμίσουν εκ νέου τις τράπεζες όχι γιατί υποβάθμισαν την οικονομία αλλά για ένα διαφορετικό λόγο γιατί οι τράπεζες εμφανίζουν υψηλή εξάρτηση από την ΕΚΤ.
Β)Στα ευρωπαϊκά stress tests οι ελληνικές, Ιρλανδικές και Πορτογαλικές τράπεζες θα πάρουν την χαμηλότερη βαθμολογία στο σκέλος της ρευστότητας.
Το συμπέρασμα από όλα αυτά ότι η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ μπορεί να βοήθησε το σύστημα στις δύσκολες περιόδους αλλά θα γυρίσει μπούμερανγκ στις ελληνικές τράπεζες.
Η υψηλή εξάρτηση θα είναι μείον στις τράπεζες και αυτό θα αποτελέσει το νέο μεγάλο αγκάθι των τραπεζών…. τους επόμενους μήνες….