Ιωάννης Βλόντζος :“Οφειλές νοσοκομείων & μείωση τιμών των φαρμάκων δεν αφήνουν περιθώρια περαιτέρω μειώσεων”

O Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Merck A.E., Αντιπρόεδρος ΣΦΕΕ, υπεύθυνος για θέματα ΕΟΦ & Πρόεδρος της Ένωσης Βιοτεχνολογίας Ελλάδος κ. Ιωάννης Βλόντζος, σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη.

Κύριε Βλόντζο είστε Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Merck Α.Ε. Μια εταιρεία που έχει επενδύσει σε δύσκολους τομείς της υγείας όπως η ογκολογία, η ενδοκρινολογία, οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις αλλά και η γονιμότητα. Δίνετε όμως πολύ μεγάλη σημασία στην έρευνα και τις νέες καινοτομίες. Θα θέλατε να μας πείτε μερικά πράγματα για τους τρόπους προσέγγισης σας ως προς τον ασθενή;

Στόχος του Ομίλου Εταιρειών Merck είναι η δημιουργία μιας καινοτόμου, επιτυχημένης φαρμακευτικής επιχείρησης με παγκόσμια εμβέλεια η οποία θα ωφελήσει τόσο τους ιατρούς, όσο και τους ασθενείς. Ο Όμιλος εστιάζει στην καινοτομία και δίνει έμφαση στον τομέα Έρευνας και Ανάπτυξης, ούτως ώστε να καλυφθούν ιατρικές ανάγκες οι οποίες παραμένουν ανικανοποίητες. Αυτό, λοιπόν, το επιτυγχάνουμε με το να προσφέρουμε νέες θεραπείες και υπηρεσίες σε ασθενείς, σε θεραπευτικούς τομείς όπως αυτούς που προαναφέρατε. Έτσι, μέσω καινοτόμου επιστήμης και φιλικών προς τον ασθενή συστημάτων χορήγησης φαρμάκων, βοηθούμε τους ανθρώπους να ζήσουν μια πιο ικανοποιητική ζωή.

Ακόμη, πρέπει να σημειωθεί ότι η Merck καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να κάνει τη λήψη των φαρμάκων από τους ασθενείς ευκολότερη. Πιο συγκεκριμένα, στην τελετή για την απονομή Βραβείων Αριστείας Ιατρικού Σχεδιασμού (MDEA), το easypod™ της Merck Serono, η πρώτη ηλεκτρονική συσκευή έγχυσης αυξητικής ορμόνης, έλαβε το χρυσό μετάλλιο για τον καινοτόμο σχεδιασμό της και την ευκολία στη χρήση της. Το easypod™ έχει εγκριθεί στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική και η ανταπόκριση από ασθενείς και επαγγελματίες υγείας σε περισσότερες από 20 χώρες στις οποίες έχει κυκλοφορήσει είναι θετική.

Το 2009 αν δεν κάνω λάθος ιδρύθηκε η Ένωση Βιοτεχνολογίας Ελλάδος της οποίας είστε Πρόεδρος. Ποιες είναι οι δραστηριότητες της Ένωσης και σε ποιους τομείς εφαρμόζεται;

Η Ένωση Βιοτεχνολογίας Ελλάδος (ΕΒΙΕ) ιδρύθηκε το 2009 και αποτέλεσε μια πραγματική καινοτομία στον κλάδο της Βιοτεχνολογίας για τη χώρα μας, καθ’ ότι η Βιοτεχνολογία βρίσκει πρόσφορο έδαφος εκτός του τομέα Υγείας και στους τομείς του Περιβάλλοντος, της Γεωργίας, αλλά και της Βιο-οικονομίας. Η ΕΒΙΕ είναι επίσημο μέλος της European Association for Bioindustries (EuropaBio), ένωση η οποία κύριο σκοπό έχει την εκπροσώπηση της βιοτεχνολογίας στην Ευρώπη.

Στόχοι της Ένωσης είναι η ενιαία εκπροσώπηση όλων των εταιρειών Βιοεπιστημών και Βιοτεχνολογίας, καθώς και η προβολή του έργου τους -είτε αυτό αφορά σε επιστημονικό είτε σε κοινωνικό θεσμικό επίπεδο- τόσο σε Διεθνείς όσο και σε Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς.

Έτσι, λοιπόν, οι δραστηριότητες της Ένωσης, περιλαμβάνουν την προβολή της επιστημονικής προόδου και της συμβολής της Βιοτεχνολογίας στη Δημόσια Υγεία και Οικονομία, την επιδίωξη συνεργασιών με ευρύτερες ενώσεις ιδιωτικού ή δημόσιου δικαίου και Δημόσιες Αρχές, τη σύσταση ομάδων εργασίας, την έκδοση επιστημονικών εντύπων, τη διοργάνωση εκδηλώσεων με επιστημονικό αντικείμενο, τη συμμετοχή και εκπροσώπηση σε ευρωπαϊκές και διεθνείς ΜΗ.ΚΥ.Ο., την προβολή των θέσεων του ελληνικού κλάδου βιοτεχνολογίας και βιοεπιστημών διεθνώς, καθώς και την συμμετοχή σε εθνικά και ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτικά προγράμματα.

Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε μια νέα ηλεκτρονική δημοπρασία με δραστική ουσία χωρίς εμπορική ονομασία για τα φάρμακα των νοσοκομείων. Η έκπτωση που επιτεύχθηκε είναι 92% όπως τόνισε το υπουργείο Υγείας και την πήρε ελληνική εταιρεία. Τι σημαίνει αυτό για τη φαρμακοβιομηχανία γενικότερα; Διαγωνισμοί μόνο με δραστική ουσία & πολύ χαμηλές τιμές;

Φαινομενικά ακούγεται σαν επιτυχία, στην ουσία είναι ανησυχητικό το ποσοστό έκπτωσης. Δύο είναι τα βασικά θέματα για την συγκεκριμένη δημοπρασία κατά τη δική μου άποψη: το πρώτο αφορά τη νομοθεσία που ισχύει για το κόστος των φαρμάκων και το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς είναι δυνατό να προσφέρει κάποιος τιμή κάτω του κόστους. Το δεύτερο αφορά στην ποιότητα του φαρμάκου και κατά πόσο είναι αυτό ασφαλές για τον ασθενή. Έστω και ένα από τα δύο να ισχύει, χρήζει περαιτέρω έρευνας από τις Αρχές.

Ο ΕΟΦ ως κρατικός οργανισμός μιλά για οικονομική δυσχέρεια των εταιρειών. Αν τελικά υπάρχει αυτή η οικονομική δυσχέρεια σε κάποιες εταιρείες αυτό δεν οφείλεται και στο κράτος; Που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σχετικά με τα νοσοκομειακά χρέη ως προς τις φαρμακευτικές εταιρείες;

Τα νοσοκομειακά χρέη και οι γενικότερες δαπάνες στον κλάδο της υγείας, επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν, τις φαρμακευτικές εταιρίες όχι μόνο στον τομέα των οικονομικών, αλλά στον εργατικό/κοινωνικό τομέα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η συρρίκνωση του χαρτοφυλακίου τους επηρέασε την απασχόληση των εργαζόμενων, ενώ η μείωση των τιμών των φαρμάκων τις οδήγησε σε μειωμένο κύκλο εργασιών. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΣΦΕΕ προκύπτει ότι για το διάστημα μέχρι 30/9/2011 έχει εξοφληθεί το 50% των οφειλών των δημόσιων νοσοκομείων προς τις φαρμακευτικές εταιρείες. Είναι κατανοητό πως οι οφειλές σε συνδυασμό με τη μείωση των τιμών των φαρμάκων επιβεβαιώνουν ότι ο κλάδος δεν έχει περιθώρια για περαιτέρω μειώσεις…

Ποια είναι η γνώμη σας για τις λίστες φαρμάκων. Γεμίσαμε λίστες, βοηθούν τελικά στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης;

Η Πολιτεία θα πρέπει να στρέψει την προσοχή της και στα υπόλοιπα σημεία του χώρου της Υγείας και ιδιαίτερα στον έλεγχο του δικτύου διανομής και την πλήρη μηχανοργάνωση του συστήματος υγείας, την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το ηλεκτρονικό ιστορικό του ασθενούς, τους συνεχείς και εντατικούς ελέγχους που αποτελούν το μόνο τρόπο διαχείρισης της σπατάλης και είναι η μόνη λύση για τη συγκράτηση των δαπανών.

Θεωρείτε ότι θα δουλέψει σωστά το σύστημα τιμών φαρμάκων να βγαίνει από το υπουργείο Υγείας;

Με τη νέα εφαρμογή του συστήματος, ο προσδιορισμός της τιμής ελέγχεται διεξοδικά, από το μέσο όρο των χαμηλότερων τιμών σε τρεις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν και αυτό συνέβαινε και πριν την εφαρμογή της συγκεκριμένης διαδικασίας, εν τούτοις, το υπουργείο έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης της εξέλιξης των τιμών σε όλες τις χώρες και μπορεί να παρεμβαίνει άμεσα. Έτσι, το νέο σύστημα τιμολόγησης, βασίστηκε σε μια βάση δεδομένων για τις τιμές των φαρμάκων, σύμφωνα πάντα με τους επίσημους τιμοκαταλόγους των αρμόδιων υπουργείων, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα, το σύστημα αυτό είναι συνδεδεμένο και συνεργάζεται με Διεθνείς Οργανισμούς, εξειδικευμένους σε θέματα φαρμάκου (PPRI και OBIG).

Πάντως, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εφαρμοστεί άμεσα το άρθρο 14 του Νόμου 3840 (τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης) χωρίς κανέναν περιορισμό, όπως επίσης και όσα υπεγράφησαν στο επικαιροποιημένο μνημόνιο.

Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση θα λύσει κατά τη γνώμη σας το πρόβλημα της υπερσυνταγογράφησης φαρμάκων;

Είναι αναμφισβήτητο πως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση επέφερε δραστικές αλλαγές στον τομέα της Υγείας, τόσο στο επίπεδο της συνταγογράφησης, όσο και στο επίπεδο της δημόσιας δαπάνης. Αυτό που αξίζει να αναφερθεί, είναι πως η χώρα μας προχωρά με γοργούς ρυθμούς και ήδη μέχρι σήμερα εξυπηρετεί ηλεκτρονικά το 40% του συνόλου των συνταγών της χώρας. Έτσι, λοιπόν, μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου, ο αριθμός των συνταγών που επρόκειτο να συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά, θα ανέρχεται σε 2,5 εκατομμύρια, δηλαδή περίπου το 50% του συνόλου των συνταγών της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του ταμείου του ΙΚΑ.

Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, αντιλαμβανόμαστε πως το φαινόμενο της υπερσυνταγογράφησης και κατά συνέπεια της πολυφαρμακίας, κατάφερε να εξασθενήσει, καθώς πριν την εφαρμογή της, ασθενείς φέρονταν να κατανάλωναν πάνω από 20 διαφορετικά φάρμακα μηνιαίως. Παρ’ όλα αυτά, όπως κάθε πρόγραμμα που εφαρμόζεται για πρώτη φορά, εμφανίζει ορισμένες ατέλειες, όπως η έλλειψη θεραπευτικού πρωτοκόλλου αλλά και η άμεση διασύνδεση με το λογισμικό των φαρμακοποιών.

Νομίζετε ότι οι πολύ φθηνές τιμές φαρμάκου στην ελληνική αγορά θα οδηγήσουν τελικά τις εταιρείες στις παράλληλες εξαγωγές με αποτέλεσμα να υπάρξει έντονο και συνεχόμενο πρόβλημα ελλείψεων στην αγορά;

Πράγματι, το πρόβλημα της έλλειψης φαρμάκων στην αγορά παρατηρείται συνήθως όταν υπάρχει μείωση των τιμών. Το γεγονός αυτό, οδηγεί αρχικά, στην εξαγωγή τους σε άλλες χώρες όπου η τιμή πώλησης είναι υψηλότερη (παράλληλες εξαγωγές), και σαν αποτέλεσμα έχουμε την πιθανή μείωση της ποσότητας που προμηθεύουν οι εταιρίες στην εγχώρια αγορά. Βέβαια, οι παράλληλες εξαγωγές θεωρούνται νόμιμες με την προϋπόθεση ότι υπάρχει επάρκεια των φαρμάκων πού εξάγονται στην εγχώρια αγορά. Στην περίπτωση όμως που κάτι τέτοιο δεν τηρείται, το ελληνικό κράτος μέσω του ΕΟΦ, προκειμένου να προβλέψει και να αντιμετωπίσει τις ενδεχόμενες ελλείψεις φαρμάκων, εφάρμοσε μια σειρά μέτρων, όπως επιβολή χρηματικών προστίμων σε εταιρίες παραγωγής φαρμάκων που μείωσαν τις πωλήσεις τους αδικαιολόγητα, αλλά και ρητή απαγόρευση εξαγωγής συγκεκριμένων φαρμάκων, αναγκαίων για τη Δημόσια Υγεία.

Δημιουργεί κατά τη γνώμη σας πολύ μεγάλο πρόβλημα η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα στις συνολικές δαπάνες της υγείας ή μήπως έχουμε εστιάσει σε λάθος τομέα για λόγους ίσως σκοπιμότητας;

Η φαρμακευτική δαπάνη αποτελεί μόνο ένα μέρος μικρότερο του 20% του συνόλου των δαπανών στο χώρο της υγείας.

Είναι πλέον βέβαιο ότι η κυβέρνηση έχει εξαντλήσει την εξοικονόμηση πόρων που μπορεί να επιτύχει από τη μείωση των τιμών των φαρμάκων και οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντέξουν περαιτέρω έμμεση ή άμεση μείωση τιμών, καθώς τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητά τους και η απασχόληση στον κλάδο.

Πολλά νοσοκομεία αλλά και ιδιωτικά φαρμακεία παραπονιούνται για ελλείψεις φαρμάκων. Ο ΕΟΦ στην προσπάθεια του να εξομαλύνει την κατάσταση έβγαλε ανακοίνωση που αναφέρει ότι αυτές οφείλονται σε φάρμακα των οποίων έχει διακοπεί η κυκλοφορία και θα αποκατασταθούν άμεσα καθώς και στην οικονομική κρίση που δυσχεραίνει τις οικονομικές συναλλαγές μεταξύ εταιρειών-φαρμακαποθηκών-φαρμακείων. Ποια είναι η θέση σας απέναντι σ’ αυτό;

Γεγονός είναι, ότι το φαινόμενο της έλλειψης φαρμάκων παρατηρείται όλο και πιο συχνά τελευταία. Αυτό, οφείλεται στη διακοπή της κυκλοφορίας ορισμένων φαρμάκων αλλά και σε τροποποιήσεις που απαιτούνται για την άδεια της κυκλοφορίας τους. Παράλληλα, η οικονομική κρίση, δυσκόλεψε τις οικονομικές συναλλαγές μεταξύ εταιρειών, φαρμακαποθηκών και φαρμακείων, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται καθυστερήσεις στην έγκαιρη διακίνηση της αναγκαίας ποσότητας ορισμένων φαρμάκων.

Για να μιλήσουμε ευθέως, η κατάσταση ήταν προβλέψιμη. Δυστυχώς, τέτοιου είδους εξελίξεις είναι σημεία των καιρών.