H κατάρρευση του γενικού δείκτη τιμών του Χρηματιστήριου Αξιών Κύπρου αποτυπώνει το κλίμα ανησυχίας για την πορεία του τραπεζικού κλάδου μετά τις μεγάλες ζημίες που προκύπτουν εξαιτίας της απομείωσης των ελληνικών ομολόγων. Το κλίμα βάρυνε και η απόφαση του οίκου Fitch να υποβαθμίσει κατά δύο βαθμίδες την ελληνική οικονομία, σε CCC από C.
Την Τετάρτη ο Γενικός Δείκτης στο ΧΑΚ σημείωσε πτώση σε ποσοστό 10,34%, κλείνοντας στις 295,94 μονάδες, με την αγορά να οδηγείται σε βαθύ κόκκινο εξαιτίας του τραπεζικού δείκτη. Οι τράπεζες κατέγραψαν απώλειες σε ποσοστό 10,87%.
H μετοχή της Τράπεζας Κύπρου έκλεισε με πτώση 9,06% (τιμή κλεισίματος 0,572 ευρώ), της Marfin Popular Bank με πτώση 16,47% (τιμή κλεισίματος 0,284 ευρώ) και της Ελληνικής Τράπεζας με πτώση 6,12% (τιμή κλεισίματος 0,322 ευρώ).
Η συμπεριφορά του κυπριακού χρηματιστηρίου ακολουθεί αυτή του ελληνικού, όπου οι τράπεζες χτυπήθηκαν αλύπητα.
Οι κίνδυνοι
Ο οικονομολόγος και τέως πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Γιώργος Χαραλάμπους, μιλώντας στο ΡΙΚ, προειδοποίησε ότι η Κύπρος ενδεχομένως να προσφύγει στο Μηχανισμό Στήριξης για να μπορέσει να βοηθήσει τις κυπριακές τράπεζες, είτε οι τράπεζες να περάσουν στα χέρια ξένων επενδυτών.
Το μέγεθος των ζημιών από την απομείωση των Ελληνικών ομολόγων, για τις δεκάδες χιλιάδες μετόχους των τραπεζών και για τον τόπο γενικά, αντιστοιχεί περίπου στο 20% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, που είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.
Ο κ. Χαραλάμπους διατύπωσε ακόμη την εκτίμηση ότι, στο θέμα της ανακεφαλαιοποίησής τους, οι Τράπεζες θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα, γιατί υπό τις παρούσες συνθήκες, θα είναι δύσκολο να αντλήσουν τα κεφάλαια, που χρειάζονται από τους υφιστάμενους μετόχους τους.
Ως εκ τούτου, ανέφερε, οι Κυπριακές τράπεζες ίσως να επιδιώξουν τη συμμετοχή ξένων επενδυτών, με κίνδυνο να φύγουν από τα ελληνοκυπριακά χέρια, είτε να καταφύγουν στο κράτος, το οποίο με τη σειρά του θα ζητήσει τη βοήθεια της Ευρώπης.
Τότε, είπε ο κ. Χαραλάμπους, θα μιλούμε για Μηχανισμό Στήριξης και για καταστάσεις που θα πλησιάζουν αυτές της Ελλάδας.
Η επόμενη ημέρα στην Τράπεζα Κύπρου
Τα αποτελέσματα της Τράπεζας Κύπρου, με τις ζημιές μαμούθ ύψους 1 δις. ευρώ, δίνουν μια πρώτη γεύση των δυσκολιών. Την επόμενη εβδομάδα, θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της Marfin Popular Bank, οπότε και θα αποκτηθεί μια σφαιρική εικόνα των απωλειών.
Το θετικό για την Τράπεζα Κύπρου, που δεν αποτυπώθηκε τις τελευταίες δύο ημέρες στα ταμπλό των χρηματιστηρίων Αθηνών και Λευκωσίας είναι ότι οι περισσότεροι αναλυτές διατηρούν την πίστη τους ότι η Τράπεζα θα βρει τα κεφάλαια που χρειάζεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αναλυτές της Proton Bank σε πρωινή αναφορά τους (22/2/2012) τονίζουν ότι τα πρωτοβάθμια κεφάλαια της Τράπεζας έχουν μειωθεί στο 5,1%. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες επιτάσσουν να ανέλθουν στο 9,1% μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Υπενθυμίζεται ότι το Σχέδιο Κεφαλαιακής Ενίσχυσης της Τράπεζας Κύπρου αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάρτιο 2012. Το Σχέδιο περιλαμβάνει Έκδοση Δικαιωμάτων Προτίμησης μέχρι 397 εκατ. ευρώ και εθελοντική ανταλλαγή των Μετατρέψιμων Αξιογράφων Ενισχυμένου Κεφαλαίου σε νέες συνήθεις μετοχές μέχρι 600 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, το Συγκρότημα προβαίνει και σε άλλες ενέργειες για ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής διαχείρισης σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού καθώς και της ενίσχυσης της κεφαλαιακής του βάσης με κέρδη, με σκοπό να πληροί τους απαιτούμενους εποπτικούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.
Για την περεταίρω κεφαλαιακή του ενίσχυση και την αύξηση των ρευστών διαθεσίμων του το Συγκρότημα υπέγραψε στις 16 Δεκεμβρίου 2011 δεσμευτική συμφωνία για πώληση της θυγατρικής τράπεζας στην Αυστραλία,Bank of Cyprus Australia Ltd. Η θετική συνεισφορά από την πώληση στο εποπτικό κεφάλαιο του Συγκροτήματος ανέρχεται σε 77 εκατ. ευρώ περίπου. Η πώληση θα ενισχύσει τα ρευστά διαθέσιμα του Συγκροτήματος κατά 250 εκατ. ευρώ περίπου.
Στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων η διοίκηση της τράπεζας διευκρινίζει ότι «υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς υλοποίησης του Σχεδίου Κεφαλαιακής Ενίσχυσης στο σύνολό του, οι ενδεικτικοί δείκτες κυρίων βασικών ιδίων κεφαλαίων και βασικών ιδίων κεφαλαίων στις 31 Δεκεμβρίου 2011 θα ανέρχονταν σε 9,1% και 10,5% αντίστοιχα».
Πρόκειται για μια προσεκτική διατύπωση, η οποία δεν αναφέρει που βρίσκονται σήμερα τα πρωτοβάθμια κεφάλαια.
Πολιτικές αναφορές
Το θέμα των τραπεζών και των επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία απασχολεί και το πολιτικό προσωπικό.
Η ΕΔΕΚ θεωρεί ότι επείγει ο συντονισμός όλων των εμπλεκομένων ώστε να εξευρεθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια που θα ενισχύσουν την κεφαλαιουχική βάση των κυπριακών τραπεζών.
Ο βουλευτής του κινήματος Νίκος Νικολαϊδης δήλωσε ότι πρωτίστως, τα ποσά αυτά θα πρέπει να αναζητηθούν από τον ιδιωτικό τομέα.
Παράλληλα, είπε, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για εναλλακτικές λύσεις όπως η αναζήτηση κρατικής και Ευρωπαϊκής βοήθειας.
Ο κ. Νικολαϊδης επεσήμανε ότι πιθανή ευρωπαϊκή βοήθεια θα εντάξει εμμέσως την Κύπρο σε μηχανισμό στήριξης, γεγονός που θα οδηγήσει στην επιβολή σκληρών όρων για τους μετόχους και τους κατόχους ομολόγων των κυπριακών τραπεζών.
Ταυτόχρονα θα δημιουργήσει αλυσιδωτά προβλήματα σε Ταμεία Προνοίας, Ασφαλιστικές Εταιρείες και άλλους οργανισμούς που έχουν επενδύσει στον τραπεζικό τομέα.
Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Ρίκκος Ερωτοκρίτου διατύπωσε την εκτίμηση ότι οι κυπριακές τράπεζες είναι επικίνδυνα εκτεθειμένες και αν δεν πετύχουν σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποκαταστήσουν την κεφαλαιουχική τους βάση, θα αποταθούν στο κράτος για στήριξη.
Ωστόσο, υποστήριξε, επειδή το κράτος λόγω της αποτυχημένη πολιτικής της κυβέρνησης δεν μπορεί να καλύψει τις ζημιές, θα πρέπει να αποταθεί στον μηχανισμό στήριξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξέλιξη την οποία χαρακτήρισε τραγική.