Εν μέσω παγκόσμιας ανησυχίας για κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, τελείται σήμερα Πέμπτη η κηδεία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη. Την κηδεία θα τελέσει ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος έχει ορκιστεί εκδίκηση διατάσσοντας άμεσο χτύπημα στο Ισραήλ, που κατηγορείται από την ιρανική πρωτεύουσα για τη δολοφονία Χανίγια.
Στο μεταξύ, προσωρινοί περιορισμοί πτήσεων εντός ακτίνας δύο χιλιομέτρων με κέντρο το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης έχουν εκδοθεί στην ιρανική πρωτεύουσα από τον Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας της χώρας εν όψει της νεκρώσιμης ακολουθίας για τον Χανίγια, η οποία θα γίνει από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης προς την πλατεία Azadi, σύμφωνα με το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν Mehr News.
Σε διάγγελμά του χθες Τετάρτη, μετά τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια και του ανώτερου διοικητή της Χεζμπολάχ Φουάντ Σουκρ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ έχει επιφέρει «συντριπτικά πλήγματα» στους εχθρούς του τις τελευταίες ημέρες. Είπε ακόμη ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει «επικίνδυνες μέρες»: «Είναι δύσκολες μέρες. Υπάρχουν απειλές από τη Βηρυτό. Είμαστε έτοιμοι για κάθε σενάριο. Είμαστε προετοιμασμένοι… Θα τακτοποιήσουμε τον λογαριασμό με όποιον μας βλάπτει, όποιον σφαγιάζει τα παιδιά μας, όποιον σκοτώνει τους πολίτες μας, όποιον πληγώνει το έθνος μας, έχει αίμα στο κεφάλι του».
Παράλληλα, ο Νετανιάχουν τόνισε την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει τον αγώνα μέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι του πολέμου και αναφέρθηκε σε προηγούμενες εκκλήσεις που έχει λάβει για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, λέγοντας: «Δεν ενέδωσα τότε και δεν υποκύπτω σήμερα».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν ανέφερε τον θάνατο του Χανίγια στην Τεχεράνη, ενώ το Ισραήλ ούτε επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε ότι βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του Χανίγια.
Ανησυχία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Αρκετά κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασαν χθες Τετάρτη ανησυχία για τον κίνδυνο κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή, χαρακτηρίζοντας κρίσιμη την κατάσταση μετά τον θάνατο στην Τεχεράνη του ηγέτη της Χαμάς σε πλήγμα αποδιδόμενο στο Ισραήλ. Μερικές ώρες μετά τον θάνατο του Ισμαήλ Χανίγια το ΣΑ συγκλήθηκε εκτάκτως κατόπιν αιτήματος του Ιράν, που υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία, την Κίνα και την Αλγερία.
«Το Συμβούλιο Ασφαλείας θα έπρεπε να λάβει άμεσα μέτρα προκειμένου το Ισραήλ να λογοδοτήσει για αυτή την πράξη επίθεσης, χωρίς να αποκλείονται κυρώσεις και άλλα απαραίτητα μέτρα για να αποτραπούν περαιτέρω παραβιάσεις και να επιδειχθεί ότι οι μοχθηρές δραστηριότητες του Ισραήλ δεν θα γίνουν ανεκτές από τη διεθνή κοινότητα» δήλωσε ο Ιρανός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί, διατρανώνοντας για ακόμη μία φορά το δικαίωμα της Τεχεράνης στη «νόμιμη άμυνα», ενώ κατηγόρησε τις ΗΠΑ για τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς, ισχυριζόμενος ότι δεν θα μπορούσε να είχε συμβεί χωρίς την έγκριση και την υποστήριξη των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ.
Κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ιδίως η Κίνα, η Ρωσία και η Αλγερία, καταδίκασαν απερίφραστα τη δολοφονία.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες θεωρεί ότι οι επιθέσεις σηματοδοτούν μια «επικίνδυνη κλιμάκωση», όπως δήλωσε ο εκπρόσωπός του Στέφαν Ντουζάρικ σε μια δήλωση που προέτρεψε όλα τα μέρη να εργαστούν για την αποκλιμάκωση: «Η συγκράτηση από μόνη της είναι ανεπαρκής σε αυτήν την εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή».
«Θα συνεχίσουμε να αναλαμβάνουμε δράση για να υπερασπίσουμε όλο τον λαό του Ισραήλ» διεμήνυσε, από την πλευρά του, ο Ισραηλινός αναπληρωτής πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Τζόναθαν Μίλερ, προσθέτοντας: «Η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Χούθι δεν είναι σε θέση να χύνουν το δηλητήριό τους παρά χάρη στο κεφάλι του ερπετού, του υπ’ αριθμόν ένα υποστηρικτή της τρομοκρατίας». Κατ’ αυτόν, βοηθά αυτά τα κινήματα, αντίστοιχα στον Λίβανο, στη Λωρίδα της Γάζας και στην Υεμένη.
Μειώνονται δραματικά οι ελπίδες για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα
Τα τελευταία γεγονότα φαίνεται να μειώνουν τις πιθανότητες για οποιαδήποτε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στον σχεδόν 10μηνο πόλεμο στη Γάζα μεταξύ του Ισραήλ και της υποστηριζόμενης από το Ιράν Χαμάς. Η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η δολοφονία του Χανίγια «θα μεταφέρει τη μάχη σε νέες διαστάσεις και θα έχει σημαντικές επιπτώσεις».
Η Αίγυπτος και το Κατάρ, που έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες, προειδοποίησαν ότι η δολοφονία του Χανίγια θα καθυστερούσε τις διαπραγματεύσεις.
«Πώς μπορεί να πετύχει η διαμεσολάβηση όταν το ένα μέρος δολοφονεί τον διαπραγματευτή από την άλλη πλευρά;» έγραψε στο Χ ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι καταδικάζοντας την ενέργεια.
Η αντίδραση των ΗΠΑ
Η Ουάσινγκτον εξέφρασε ανησυχία για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης. Ωστόσο, ο εκπρόσωπος Τύπου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι είπε ότι οι ΗΠΑ δεν το βλέπουν ως επικείμενο ή αναπόφευκτο και εργάζονται για να το αποτρέψουν. Οι κίνδυνοι «είναι σίγουρα αυξημένοι αυτή τη στιγμή. Δεν κάνουν το έργο της αποκλιμάκωσης και της αποτροπής – που είναι ο στόχος – λιγότερο περίπλοκο» είπε στους δημοσιογράφους.
Οι ΗΠΑ συνέστησαν στους πολίτες να μην ταξιδεύουν στον Λίβανο και δύο αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες, η United και η Delta, διέκοψαν τις πτήσεις προς το Τελ Αβίβ.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, από τη Σιγκαπούρη, παρέκαμψε μια ερώτηση σχετικά με τη δολοφονία του Χανίγια, λέγοντας ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα ήταν το κλειδί για την αποφυγή ευρύτερης περιφερειακής κλιμάκωσης, ενώ ανέφερε στο Channel News Asia ότι οι ΗΠΑ ούτε γνώριζαν ούτε εμπλέκονταν στη δολοφονία.
Ο πιθανός διάδοχος του Χανίγια
Ο πιο πιθανός διάδοχος του Χανίγια είναι ο Χάλεντ Μεσάαλ, ο εξόριστος αναπληρωτής του που ζει στο Κατάρ, είπαν αναλυτές και αξιωματούχοι της Χαμάς. Έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο το 1997, όταν Ισραηλινοί πράκτορες του χορήγησαν δηλητήριο σε μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας σε έναν δρόμο έξω από το γραφείο του στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας, το Αμμάν, όπως αναφέρει το Reuters. Ο Μεσάαλ, 68 ετών, έγινε ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς στην εξορία έναν χρόνο πριν το Ισραήλ προσπαθήσει να τον εξοντώσει, μια θέση που του επέτρεψε να εκπροσωπεί την παλαιστινιακή οργάνωση σε συναντήσεις με ξένες κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, ανεμπόδιστος από τους αυστηρούς ισραηλινούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επηρέαζαν άλλους αξιωματούχους της Χαμάς.