>
Συντριπτική πτώση καταγράφει το φράγκο έναντι του ευρώ και του δολαρίου καθώς η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας παρεμβαίνει στην αγορά συναλλάγματος και θέτει κατώτατο όριο για την ισοτιμία ευρώ/φράγκου τα 1,20 φράγκα, με σκοπό την αποδυνάμωση του ελβετικού νομίσματος.
Η Swiss National Bank ανακοίνωσε ότι θα προβεί στην αγορά απεριόριστων ποσοτήτων ξένου συναλλάγματος για να “συγκρατήσει” το ελβετικό φράγκο, καθώς οι αναταράξεις στις αγορές έχουν αυξήσει την αποστροφή κινδύνου και έχουν οδηγήσει σημαντικές ροές κεφαλαίων προς το ελβετικό ασφαλές καταφύγιο, επιφέροντας σημαντικό πλήγμα στις εξαγωγές, και όχι μόνο, της χώρας.
Πιο αναλυτικά, η ανακοίνωση της ελβετικής κεντρικής τράπεζας αναφέρει τα εξής:
«Η τρέχουσα υπερβολική ανατίμηση του ελβετικού φράγκου θέτει ξεκάθαρη απειλή για την ελβετική οικονομία και φέρει τον κίνδυνο αποπληθωριστικής εξέλιξης. Η Swiss National Bank συνεπώς στοχεύει στη σημαντική και διαρκή αποδυνάμωση του ελβετικού φράγκου. Με άμεση ισχύ, η τράπεζα δεν θα ανεχτεί πια την συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/φράγκου χαμηλότερα από το τα 1,20 φράγκα. Η SNB θα επιβάλει το όριο ελάχιστης ισοτιμίας με ύψιστη αποφασιστικότητα και είναι έτοιμη να αγοράσει ξένο συνάλλαγμα σε απεριόριστες ποσότητες».
«Ακόμη και στο επίπεδο των 1,20 φράγκων ανά ευρώ, το ελβετικό φράγκο παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα και θα πρέπει να συνεχίσει να αποδυναμώνεται με την πάροδο του χρόνου. Αν το οικονομικό outlook και οι αποπληθωριστικοί κίνδυνοι το απαιτήσουν, η SNB θα λάβει περαιτέρω μέτρα».
«Η σημερινή κίνηση της SNB είναι κάπως ξαφνική και επιθετική», σχολιάζουν αναλυτές της HSBC στο Dow Jones Newswires.
«Ωστόσο, χρειάζεται να είναι επιθετική για να αλλάξει… πλεύση το ελβετικό φράγκο και να του πάρει τη λάμψη του ασφαλούς καταφυγίου. Επομένως, πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου όπου η SNB χρειάζεται να προσπαθήσει σκληρά να αντιμετωπίσει μία αγορά που θα μπορούσε σύντομα να δοκιμάσει την αποφασιστικότητά της», προσθέτουν.
Το ευρώ εκτινάχθηκε έναντι του ελβετικού φράγκου καθώς η κεντρική τράπεζα της χώρας ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί άλλο να «ανεχτεί» το ευρώ να διαπραγματεύεται χαμηλότερα των 1,20 ελβετικών φράγκων. Το ευρώ πρόσφατα διαπραγματευόταν στα 1,2010 φράγκα, σημειώνοντας άνοδο της τάξης σχεδόν του 8%.
Το ιστορικό της παρέμβασης
Το ελβετικό φράγκο ήταν ο «αποδέκτης» των ανησυχιών εν τω μέσω της σημαντικότερης παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών, με το ελβετικό νόμισμα να ενισχύεται σε ποσοστό της τάξης του 50% έναντι του ευρώ, από το τέλος του 2007. Επίσης, το ελβετικό νόμισμα υπεραπέδωσε σε σχέση με 16 από τα σημαντικότερα νομίσματα από το 2009, όταν ξέσπασε η ευρωπαϊκή κρίση χρέους.
Οι προσπάθειες προέδρου της SNB, Philippe Hildebrand στο παρελθόν για τη «συγκράτηση» του φράγκου, δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η SNB τετραπλασίασε τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος σε 15 μήνες έως τα μέσα Ιουνίου του 2010, πριν σταματήσει να χρησιμοποιεί τις πωλήσεις φράγκου ως μέτρο συγκράτησης του νομίσματος. Παρά το γεγονός ότι η κεντρική τράπεζα υποστήριζε ότι το μέτρο συνέβαλε στην καταπολέμηση των αποπληθωριστικών πιέσεων, το φράγκο ενισχύθηκε πέρσι έναντι του ευρώ σε ποσοστό 19%. Επιπλέον, οι πωλήσεις αποτέλεσαν τη βασική αιτία που η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας κατέγραψε ζημιές περίπου 21 δισ. δολάρια το περασμένο έτος.
Η ελβετική οικονομία είναι το «θύμα» της ανόδου του νομίσματος καθώς οι εξαγωγές της χώρας, που αποτελούν περίπου το 50% του ΑΕΠ υποχώρησαν 1,3% στο δεύτερο τρίμηνο, ενώ η οικονομία αναπτύχθηκε με τον πιο αδύναμο ρυθμό από το τρίτο τρίμηνο του 2009.
Ο πρόεδρος Hildebrand κατάφερε μέσα στον Αύγουστο να περιορίσει την άνοδο του φράγκου, προσφέροντας ρευστότητα στην αγορά, ωστόσο τα μέτρα που ανακοίνωσε ανακούφισαν… μερικώς τους εξαγωγείς της χώρας, καθώς οι ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία οδήγησαν ξανά τους επενδυτές στη «σιγουριά» του ελβετικού νομίσματος.
Στις 3 Αυγούστου, ο Hildebrand ανακοίνωσε τη μείωση των επιτοκίων «όσο πιο κοντά στο μηδέν», ενώ ταυτόχρονα αύξησε το όριο των καταθέσεων όψεων των τραπεζών, ή των χρημάτων που μπορούν να αντληθούν κατά απαίτηση, στα 200 δισ. φράγκα από 30 δισ. φράγκα.
Για την ιστορία, η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, έχει και στο παρελθόν προσπαθήσει να περιορίσει τον καλπασμό του νομίσματος και μάλιστα με επιτυχία. Το 1978, η SNB κατάφερε να αναγκάσει σε πτώση το φράγκο έναντι του γερμανικού μάρκου, το οποίο κατέρρεε εκείνη την περίοδο, προχωρώντας στην πώληση φράγκων για δολάρια. Το φράγκο υποχώρησε 20% έναντι του μάρκου μέσα σε τρεις εβδομάδες.
«Χρειάστηκαν δύο ημέρες για να φανεί ότι η SNB αναφερόταν σοβαρά σε απεριόριστη παρέμβαση, όμως στη συνέχεια η στρατηγική λειτούργησε εξαιρετικά», τονίζει ο Tobias Straumann, ιστορικός οικονομίας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.
Οι αγορές συναλλάγματος ήταν πολύ μικρότερες τότε, ενώ με την ώθηση του φράγκου σε πτώση έναντι του μάρκου, η SNB είχε να αντιμετωπίσει το νόμισμα μίας μόνο χώρας και όχι το ευρώ που αντιπροσωπεύει τη μισή σχεδόν Ευρώπη.