Σε αδιέξοδο οδηγείται η Οικονομία

Ρεπορτάζ : Ζώης Τσώλης
(από το Βήμα της Κυριακής)
Στην κατάρτιση σχεδίου έκτακτης ανάγκης που θα αποτρέψει τον κίνδυνο εσωτερικής χρεοκοπίας της χώρας εφόσον διακοπεί η βοήθεια από την Ευρώπη προχωρούν η Τράπεζα της Ελλάδος και το υπουργείο Οικονομικών. Αξιόπιστες…
πηγές του οικονομικού επιτελείου και υπηρεσιακοί παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους θεωρούν βέβαιο ότι η βοήθεια των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ προς την Ελλάδα θα «παγώσει» ώσπου να σχηματιστεί κυβέρνηση και να αποκατασταθούν οι γραμμές επικοινωνίας με Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι οι ανάγκες για την καταβολή μισθών, συντάξεων και επιδομάτων ανεργίας και πρόνοιας υπερβαίνουν τα 4 δισ. ευρώ τον μήνα και για τον σκοπό αυτόν υπάρχουν διαθέσιμα ως το τέλος Ιουνίου. Μάλιστα οι ανάγκες του ΙΚΑ και κυρίως του ΟΑΕΕ για την καταβολή συντάξεων αυξάνονται μήνα με τον μήνα λόγω του κύματος συνταξιοδοτήσεων που παρατηρείται από εργαζομένους που έχουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης και χάνουν την εργασία τους. Για να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες ανάγκες των Ταμείων, έχει εξασφαλιστεί κονδύλι 350 εκατ. ευρώ, το οποίο θα καταβληθεί ως έκτακτη επιχορήγηση στα μέσα Ιουνίου.
Στη συνέχεια και στον βαθμό που έχει παγώσει η βοήθεια των 14,1 δισ. ευρώ που προβλεπόταν να δοθεί από τη δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο που ενέκρινε η Βουλή, το υπουργείο Οικονομικών θα διακόψει σταδιακά όλες τις επιχορηγήσεις προς τους φορείς του Δημοσίου Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, τους ΟΤΑ και τις ΔΕΚΟ, που θα κληθούν να προσαρμόσουν τις δαπάνες τους στο όριο των εσόδων τους. Σε δύσκολη θέση θα βρεθούν τα ασφαλιστικά ταμεία που θα αναγκαστούν να αναστείλουν τις καταβολές εφάπαξ και τις πληρωμές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Προκειμένου να δοθεί χρόνος ώστε η χώρα να ξεπεράσει το πολιτικό αδιέξοδο που έχει διαμορφωθεί και εφόσον παραστεί ανάγκη, θα αξιοποιηθούν και τα διαθέσιμα ύψους 3 δισ. ευρώ που υπάρχουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και προορίζονται για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών των τραπεζών. Στον βαθμό όμως που ολοκληρωθούν – έστω και από μια υπηρεσιακή κυβέρνηση – οι διαδικασίες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων με τη μορφή εγγυήσεων ύψους 24 δισ. ευρώ που έχουν καταβληθεί από το EFSF, τα 3 δισ. ευρώ μπορεί να διατεθούν σε άλλες έκτακτες ανάγκες
Είναι προφανές ότι αν εξαντληθούν όλα τα περιθώρια και αδειάσουν τα Ταμεία, για ορισμένους φορείς του Δημοσίου θα επέλθει «ξαφνικός θάνατος», αφού δεν θα είναι σε θέση να καταβάλουν τη μισθοδοσία τους.
Μόνο στην ακραία περίπτωση της εσωτερικής χρεοκοπίας του κράτους ενδέχεται να περικοπεί μέρος της αμοιβής των δημοσίων υπαλλήλων.

Μήνυμα από Βρυξέλλες
Το μήνυμα για τη διακοπή της βοήθειας εστάλη ήδη στην κυβέρνηση με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Την περασμένη Πέμπτη οι ευρωπαίοι εταίροι «κούρεψαν» κατά 1,1 δισ. ευρώ τη δόση των 5,3 δισ. ευρώ που προβλεπόταν να καταβάλει το EFSF στις 10 Μαΐου.
Ωστόσο αυτό που έχει σημασία είναι το κλίμα που διαμορφώνεται για τη χώρα στην Ευρώπη. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) Κλάους Ρέγκλινγκ επιβεβαίωσε ότι αποδεσμεύθηκε η δόση προς την Ελλάδα, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι δεν θα γίνουν άλλες εκταμιεύσεις μετά τον Ιούνιο, ώσπου να ολοκληρωθεί η νέα επίσκεψη της τρόικας στην Αθήνα.

Σε μισθούς – συντάξεις το 50% των δαπανών
* Το 50% των δαπανών του κράτους πηγαίνει σε μισθούς και συντάξεις. Παρά τις περικοπές που έχουν γίνει, το κονδύλι για τις συντάξεις θα ξεπεράσει εφέτος τα 31 δισ. ευρώ, ενώ για τους μισθούς δημοσίων υπαλλήλων, στρατιωτικών, αστυνομικών και των εργαζομένων στους ΟΤΑ προβλέπεται κονδύλι 17,9 δισ. ευρώ.
* Λόγω της κρίσης και της αυξημένης ανεργίας, έχει ξεφύγει η δαπάνη για τα προνοιακά επιδόματα, η οποία θα ανέλθει σε 14,1 δισ. ευρώ.
* Για τη λειτουργία του κράτους θα διατεθούν 10,9 δισ. ευρώ, ενώ το κονδύλι για τις δημόσιες επενδύσεις διαμορφώνεται σε 7,9 δισ. ευρώ.
* Το κράτος έχει λοιπές δαπάνες 2,9 δισ. ευρώ και θα αποδώσει στην ΕΕ 2,4 δισ. ευρώ από τις εισπράξεις ΦΠΑ.
* Το κονδύλι για τόκους θα ανέλθει – μετά το «κούρεμα» – σε 13 δισ. ευρώ, ενώ ήδη έχουν καταβληθεί τα 6 δισ. ευρώ.
* Το Δημόσιο προβλέπει να εισπράξει από φόρους 52,2 δισ. ευρώ, από κοινοτικούς πόρους 4,7 δισ. ευρώ, από εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία 20 δισ. ευρώ και από τέλη στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης 8 δισ. ευρώ.

«Κουρεμένη» ήρθε η βοήθεια
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επιβεβαίωσε το απόγευμα της Πέμπτης ότι εισέρρευσε στα ταμεία του Δημοσίου το τμήμα της δόσης του μνημονίου, ύψους 4,2 δισ. ευρώ, που εγκρίθηκε τελικώς χθες το βράδυ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) έπειτα από μια επεισοδιακή τηλεδιάσκεψη της Ομάδας Εργασίας του Eurogroup. Το υπόλοιπο 1,1 δισ. ευρώ αναμένεται να καταβληθεί τον Ιούνιο, αλλά τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται πλέον βέβαιο. Η δόση των 4,2 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή ομολόγου της ΕΚΤ που ωριμάζει στις 18 Μαΐου, καθώς και τόκων. Οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι αυτό έγινε παράτυπα, αλλά εξηγούν ότι το ποσό του 1,1 δισ. ευρώ προοριζόταν για να καλυφθεί η συμμετοχή της Ελλάδας στο EFSF.

Εφιάλτης η «ψαλίδα» εσόδων – εξόδων
Οι δαπάνες για τη λειτουργία του κράτους θα ξεπεράσουν τα €100 δισ. ως το τέλος του χρόνου
Μπροστά στον διαγραφόμενο εφιάλτη η Τράπεζα της Ελλάδος και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ενημερώνουν αναλυτικά τα κόμματα για τη δημοσιονομική κατάσταση που θα δημιουργηθεί αν διακοπεί οριστικά η βοήθεια που προβλέπεται από τη δανειακή σύμβαση. Το Δημόσιο δεν θα μπορεί να πληρώσει τους προβλεπόμενους τόκους εξυπηρέτησης του χρέους και σταδιακά θα οδηγηθεί στο ακραίο σημείο περικοπής μισθών και συντάξεων.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει γίνει, οι δαπάνες για τη λειτουργία του κράτους θα ξεπεράσουν τα 100 δισ. ευρώ ως το τέλος του χρόνου. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται 12,8 δισ. ευρώ για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους. Την ίδια στιγμή τα έσοδα από φόρους, τέλη, ασφαλιστικές εισφορές δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα 84,7 δισ. ευρώ και, αν η ύφεση γίνει ακόμη βαθύτερη – όπως προβλέπουν αναλυτές, λόγω της παράτασης της κρίσης -, θα μειωθούν και άλλο.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του κράτους να ξεπεράσει τα 15-16 δισ. ευρώ, ενώ στο υποθετικό σενάριο της μη πληρωμής των τόκων το πρωτογενές έλλειμμα για εφέτος θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ. Για να καλυφθεί το ποσό αυτό, το κράτος θα χρειαστεί να προσφύγει σε δανεισμό. Ωστόσο, με δεδομένο ότι οι αγορές θα παραμείνουν κλειστές, το κράτος θα υποχρεωθεί να προχωρήσει σε μερική στάση πληρωμών.
Επίσης τα εφετινά έσοδα καλύπτονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τις εισφορές στα εισοδήματα και στα ακίνητα που θα καταβάλουν όλοι οι φορολογούμενοι το δεύτερο εξάμηνο του έτους μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων που ξεκίνησε και θα ολοκληρωθεί ως το τέλος Ιουνίου.