Η μια μετά την άλλη οι μεγάλες τράπεζες-χρηματοδότες της ναυτιλίας κλείνουν τις στρόφιγγες του δανεισμού στις ναυτιλιακές, καθώς αναζητούν τρόπους για να αντιμετωπίσουν την ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Παράλληλα, όμως, αυξάνονται ολοένα οι ανάγκες των ναυτιλιακών για ρευστότητα καθώς η άλλη κρίση, αυτή των ναυλαγορών, επιμένει, μετατρέποντας την συγκυρία σε έντονα αρνητική.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αλλά και οι ελληνικές αντιμέτωπες με την ανάγκη αύξησης των εποπτικών κεφαλαίων ενόψει του ελληνικού PSI αλλά και νέο «τσουνάμι» επισφαλειών που δημιουργεί η ύφεση επιλέγουν να «κλείσουν» τα δάνεια τους προς όσους περισσότερους μπορέσουν, προκειμένου να περιορίσουν το άλλο μέρος του λόγου κεφαλαιακής επάρκειας. Κανένας εφοπλιστής, εξαιρουμένων των μεγαλύτερων, ισχυρότερων και με τα ποιοτικότερα χαρακτηριστικά, δεν μπορεί πλέον να εξασφαλίσει εύκολα δανεισμό.
Πολύ καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν πως με αιχμή του δόρατος τις γαλλικές τράπεζες τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν προχωρούν σε αναχρηματοδήσεις δανείων που ωριμάζουν, ενώ παράλληλα ορισμένες εξ αυτών ειδοποιούν πελάτες τους στην ποντοπόρο να μεταφέρουν τις πιστωτικές γραμμές που έχουν μαζί τους αλλού. Ο δανεισμός των ελληνικών ναυτιλιακών από το διεθνές τραπεζικό σύστημα υπερβαίνει τα 60 δισ. δολ. σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία των Petrofin και Datalogic που παρακολουθούν τα μεγέθη αυτά με τις ελληνικές τράπεζες να έχουν άνοιγμα της τάξης των15 δισ. δολαρίων.
Τα περισσότερα από τα δάνεια αυτά είναι τοκοχρεωλυτικά, με ένα μεγάλο μέρος του κεφαλαίου, της τάξης του 40% συνήθως να αποπληρώνεται στην ωρίμανση. Με την ναυλαγορά σε επίπεδα που συχνά δεν μπορούν να υποστηρίξουν ούτε τα έξοδα των πλοίων, πολλές ναυτιλιακές επιχειρούν πριν την λήξη να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνεια αυτά. Σήμερα αυτό έχει μετατραπεί σε άθλο.
Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα όπως και εκείνες οι γερμανικές που είναι δραστήριες στην ναυτιλία. Τώρα οι γαλλικές BNP Paribas, Societe Generale και Credit Agricole κόβουν τις πιστώσεις και κλείνουν τις μονάδες του shipping.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg, οι δύο πρώτες αναμένεται να πουλήσουν στοιχεία ενεργητικού ύψους 300 δισ. ευρώ, με τα δάνεια προς την ναυτιλία να περιλαμβάνονται σε αυτά. Πηγές από τη Νέα Υόρκη αναφέρουν πως ναυτιλιακές ειδοποιούνται ότι τα δάνεια τους δεν θα αναχρηματοδοτηθούν και καλό θα ήταν να αναζητήσουν αντικατάσταση των πιστώσεων αυτών από τρίτες τράπεζες ακόμα και πριν από την ωρίμανση των απαιτήσεων.
Στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας η μητρική της Emporiki Bank, η γαλλική Credit Agricole, ανακοίνωσε απολύσεις 2.500 υπαλλήλων ενώ οι πληροφορίες θέλουν το ναυτιλιακό τμήμα μεταξύ των μονάδων εκείνων των οποίων η πώληση δρομολογείται. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της επίπτωσης των παραπάνω εξελίξεων αρκεί να αναφερθεί πως η Emporiki Bank στα τέλη του 2010 είχε άνοιγμα 2,7 δισ. δολ στη ναυτιλία. Ναυτιλιακοί κύκλοι αναφέρουν ότι τα σημάδια του credit crunch ήταν ορατά εδώ και καιρό και μόνον λίγες τράπεζες όπως η Emporiki συνέχιζαν στην Ελλάδα να αναχρηματοδοτούν, αλλά τώρα και αυτή δεν προχωρά πια εύκολα.
Την ελληνόκτητη ναυτιλία, χρηματοδοτούν συνολικά 39 τράπεζες. Οι δέκα μεγαλύτερες στην χρηματοδότηση κατέχουν το 63,1% του συνόλου. Στην κορυφή βρίσκεται η Royal Bank of Scotland και ακολουθούν οι Deutsche Schiffsbank, Credit Suisse, η Εθνική και η DNB Nor. Μεταξύ των ελληνικών μετά την Εθνική, ακολουθούν οι Emporiki, Marfin Egnatia και Alpha Bank. Τα δάνεια των ελληνικών τραπεζών προς τη ναυτιλία υποχώρησαν στα τέλη του 2010 κατά 4,74% στα 15,55 δισ. δολάρια και έκτοτε εκτιμάται ότι έχουν περιοριστεί περεταίρω, αλλά πάντως σημαντικά πάνω από τα επίπεδα των 13 δισ. σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς.
Με τις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές διστακτικές προς τον κλάδο και τις υψηλού προφίλ χρεοκοπίες, όπως της GenMar, να τρομάζουν τους επενδυτές, οι συνθήκες αποκτούν χαρακτηριστικά μοναδικής κρίσης. Η μόνη αχτίδα αισιοδοξίας αυτές τις ώρες προέρχεται από ορισμένες τράπεζες που δείχνουν αποφασισμένες να παραμείνουν στο παιχνίδι όπως π.χ. η ABN Amro αλλά και πιστώσεις από την Ασία.