Τράπεζες: The small is beautiful…

Παρελθόν αποτελεί πλέον για την Eurobank η θυγατρική της στην Πολωνία Polbank που οριστικά και επισήμως πλέον μεταβιβάστηκε στην αυστριακών συμφερόντων Raiffeisen Bank International, αντί 900 εκ. ευρώ. Η πολωνική τράπεζα με μερίδιο αγοράς 7% στην λιανική τραπεζική και 2,3% στις καταθέσεις διέθετε ένα δίκτυο 323 καταστημάτων, εξυπηρετώντας περισσότερους από 900.000 πελάτες. Στόχος της Eurobank ήταν μέσω της πώλησης να ενισχυθεί ο δείκτης βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier 1 EBA) που πλέον αυξήθηκε κατά 100 μονάδες βάσης, σύμφωνα με ανακοίνωση της ίδιας της τράπεζας.

 

Στην ίδια τροχιά με την Eurobank κινείται και η Εθνική Τράπεζα, που σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times της Δευτέρας, ετοιμάζεται να πουλήσει μειοψηφικό πακέτο μετοχών που κατείχε στην τουρκική τράπεζα Finansbank. Στα σχέδια της επίσης περιλαμβάνεται η ενοποίηση υπό μία θυγατρική των συμμετοχών που διαθέτει σε πέντε χώρες της Βαλκανικής χερσονήσου, όπως και η πώληση επιχειρήσεων που δεν εντάσσονται στις κύριες δραστηριότητες της, με το ξενοδοχείο Αστέρα Παλάς να αποτελεί την πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι από αυτές τις κινήσεις η Εθνική θα συγκεντρώσει άνω των 2,5 δις. ευρώ.

Η άρον – άρον πώληση συμμετοχών των ελληνικών τραπεζών σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια δεν είναι άσχετη με την απροθυμία που συναντούν στις ξένες αγορές οι έλληνες τραπεζίτες στην προσπάθειά τους να αντλήσουν κεφάλαια. «Ως προς το παρόν δεν βλέπω έντονα σημάδια ενδιαφέροντος από τους επενδυτές για να αγοράσουν ελληνικές τράπεζες», δήλωνε στην βρετανική εφημερίδα στέλεχος επενδυτικής εταιρείας. Σε αυτό το περιβάλλον ανθούν τα σχέδια εξαγοράς ελληνικών τραπεζών ή θυγατρικών τους από μεγάλες τράπεζες των ευρωπαϊκών χωρών, όπως συνέβη με την πολωνική θυγατρική της Eurobank. Πρόκειται για μια διαδικασία απόσυρσης και …downsizing που θα κάνει την εξάπλωση των δύο προηγούμενων δεκαετιών να μοιάζει με «περασμένα μεγαλεία». Κερδισμένοι φυσικά είναι οι μεγάλες τράπεζες του κέντρου της ευρωζώνης που θα αγοράσουν μερίδια έναντι πινακίου φακής, εξοβελίζοντας από την αγορά τους ανταγωνιστές τους.

Και στο εσωτερικό της χώρας όμως παρατηρείται μια εντεινόμενη τάση συρρίκνωσης της τραπεζικής αγοράς. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδας ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα μειώθηκε περαιτέρω κατά 4% τον Μάρτιο του 2012, ενώ τον προηγούμενο μήνα η μείωση ήταν 3,8%. Εξετάζοντας την εξέλιξη της χρηματοδότησης κατά κλάδο της οικονομίας ρεκόρ στην πτώση καταγράφουν οι πιο παραγωγικοί κλάδοι, που ξεχώριζαν ανέκαθεν για την υψηλή απασχόληση: η γεωργία (-10,7%), ο κλάδος ηλεκτρισμού – φωτισμού και ύδρευσης (-10,4%) και οι κατασκευές (-6,8%). Στην αντίπερα όχθη την μικρότερη μείωση εμφανίζουν οι κλάδοι του τουρισμού (-0,5%) και της ναυτιλίας (-0,6%). Το κλείσιμο της στρόφιγγας των τραπεζικών δανείων πριν απ’ όλα σημαίνει λιγότερη ανάπτυξη, δηλαδή αδυναμίας χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων λόγω δυσβάστακτων όρων δανεισμού. Από την άλλη μεριά ωστόσο, οι τραπεζίτες αντιτείνουν σε όσους τους κατηγορούν πως δεν ρίχνουν στην αγορά τα κεφάλαια τους ότι δεν είναι δυνατό η χρηματοδότηση να συνεχίσει να αυξάνεται σε μια οικονομία που συρρικνώνεται για τέταρτη συνεχή χρονιά. Οι μειούμενες χρηματοδοτήσεις είναι με άλλα λόγια αποτέλεσμα ανεπαρκούς ζήτησης δανειακών κεφαλαίων κι όχι ανεπαρκούς προσφοράς.

Σε κάθε περίπτωση, είτε δηλαδή οι τραπεζίτες έχουν την ευθύνη είτε όχι κι απλώς αυτοί ακολουθούν, η συρρίκνωση των τραπεζών εντός κι εκτός Ελλάδας σηματοδοτεί μια νέα φάση υποβάθμισης της ελληνικής οικονομίας όπου …ουκ εν των πολλώ το ευ!