>
Υπέρ των συγχωνεύσεων των ελληνικών τραπεζών φαίνεται ότι τάσσεται και ο νέος υπουργός οικονομικών Ευ. Βενιζέλος και στις επαφές που είχε πρόσφατα και με την διοίκηση της Εθνικής αλλά και με άλλους τραπεζίτες αυτό ήταν το μήνυμα που πέρασε.
Προφανώς οι συγχωνεύσεις γίνονται με επιχειρηματικά κριτήρια αλλά ο νέος υπουργός επανέλαβε ότι τα μεγαλύτερα σχήματα μπορεί να δημιουργήσουν μια προοπτική.
Όμως και ενώ ο υπουργός ζητά συγχωνεύσεις ορισμένες διοικήσεις τραπεζών σκέφτονται να ακολουθήσουν ένα άλλο δρόμο της μείωσης της συρρίκνωσης
Η επιχειρηματολογία για την δημιουργία μεγάλων τραπεζών που θα συμβάλλουν στην επανεκκίνηση της οικονομίας εσχάτως κορυφώνεται.
Το βασικό επιχείρημα της άποψης αυτής είναι ότι συγχωνευόμενες μεγάλες τράπεζες δύνανται να αξιοποιήσουν καλύτερα ακόμη και τις ελάχιστες ευκαιρίες που δίδονται με στόχο να υπάρξει αναθέρμανση της οικονομίας.
Οι μεγαλύτερες τράπεζες δύνανται να προστατευθούν καλύτερα αν υπάρξουν ακραίες εξελίξεις στην Ελλάδα, χρεοκοπία ή άλλη εξέλιξη δυσμενής για την επιβίωση του οικονομικού συστήματος.
Όσοι παρακολουθούν την πορεία των οικονομιών τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουν ότι εν μέσω ανοδικού οικονομικού κύκλου δηλαδή αύξησης του εθνικού πλούτου οι συγχωνεύσεις προσθέτουν, αυξάνουν τον εθνικό πλούτο δημιουργούν μεγαλύτερες αξίες για την οικονομία, την κοινωνία και τον μέτοχο.
Αυτού του είδους οι συγχωνεύσεις είναι ευεργετικές και επιθυμητές καθώς συνεισφέρουν στην αύξηση του εθνικού πλούτου.
Φθάνοντας στο σήμερα μια οικονομία σε πλήρη αποσύνθεση, τον εθνικού πλούτο να μειούται συνεχώς και η προοπτική ανάκαμψης να απομακρύνεται ή να μην μπορεί να προσδιοριστεί μια συγχώνευση μεγάλων τραπεζών θα είναι επιζήμια για τα συμφέροντα των μετόχων και της κοινωνίας.
Πρωτίστως θα πρέπει να αιτιολογηθεί ποιο είναι το βασικό κριτήριο, η βασική στόχευση μιας συγχώνευσης τραπεζών;
Να κινητοποιήσουν την οικονομία, να αυξήσουν τον εθνικό πλούτο, να αποκτήσουν δυναμική βγαίνοντας στις αγορές αναζητώντας κεφάλαια και ρευστότητα.
Συγχωνευόμενες 2 τράπεζες μεταξύ τους πρωτίστως δεν θα καταφέρουν να βγουν στις αγορές να δανειστούν άρα το δομικό πρόβλημα που κινδυνεύει να οδηγήσει στο αδιέξοδο την Ελλάδα δεν έχει επιλυθεί. Αν η Ελλάδα βγει στις αγορές από το 2015 και όλες μαζί οι τράπεζες να συγχωνευθούν το 2015 θα βγουν στις αγορές άρα τα deals δεν λύνουν το πρόβλημα της ρευστότητας.
Επίσης συγχωνευόμενες 2 τράπεζες μεταξύ τους δεν έχουν την δυνατότητα να αντιμετωπίσουν μια απομείωση στα ομόλογα ένα haircut.
H συγχώνευση 2 τραπεζών τώρα θα δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που δυνητικά μπορεί να επιλύσει.
Το νέο σχήμα θα έχει την δυνατότητα να χρηματοδοτήσει την οικονομία; Σε καμία εκ των περιπτώσεων θα ήταν αφελές και μόνο να υποστηριχτεί.
Κοινώς το τραπεζικό σύστημα αν ακολουθήσει μια διαδικασία συγχωνεύσεων σε αυτή την άκρως δυσμενή συγκυρία είναι πιο πιθανό να οδηγηθεί σε κατάρρευση παρά στην δημιουργία αξιών στην οικονομία.
Οι συγχωνεύσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το δομικό πρόβλημα της οικονομίας, δηλαδή της αδυναμίας της χώρας να δανεισθεί και ταυτόχρονα του κινδύνου που ελλοχεύει μια χρεοκοπία.
Αν υπάρξει συγχώνευση μεταξύ ελληνικών τραπεζών θα είναι κυρίως πολιτικό κατασκεύασμα το οποίο δεν διασφαλίζει στο ελάχιστο την σταθερότητα των τραπεζών, ούτε δημιουργεί αξίες στους μετόχους και στην κοινωνία.
Η λύση της συρρίκνωσης….
Αν πριν 3-4 χρόνια αναφερόταν ότι η λύση της συρρίκνωσης θα ήταν η ορθή λύση για την διασφάλιση της σταθερότητας των τραπεζών θα φαινόταν ουτοπική και λαθεμένη συνταγή.
Είχαμε υποστηρίξει από τα μέσα του 2009 ότι οι τράπεζες θα ακολουθήσουν τον αντίθετο δρόμο της 10ετίας του 2000 δηλαδή από ανάπτυξη θα συρρικνωθούν και όσες έγκαιρα επιλέξουν τον δρόμο αυτό θα διασωθούν.
Όμως αυτή την λύση έχει ακολουθήσει η Alpha μειώνει το ενεργητικό και παθητικό της και έχει καταφέρει να διαθέτει μεγαλύτερη σταθερότητα από άλλες τράπεζες.
Η ΑΤΕ ακολουθεί πολιτική επιθετικής συρρίκνωσης με στόχο να αποφύγει την χρεοκοπία.
Ανεξαρτήτως των κινήτρων και της αφετηρίας η λύση της συρρίκνωσης ενίοτε είναι καλή λύση.
Όμως την λύση της συρρίκνωσης της λελογισμένης και όχι επιθετικής συρρίκνωσης λίγο ή πολύ ακολουθούν όλες οι τράπεζες και η συνταγή αυτή σε αυτή την συγκυρία έχει αποδώσει.
Η συρρίκνωση δεν σηματοδοτεί ανάπτυξη και σίγουρα σε ανοδικό οικονομικό κύκλο είναι λαθεμένη συνταγή αλλά στην τρέχουσα συγκυρία της Ελλάδας που βρίσκεται στα όρια της χρεοκοπίας η λελογισμένη συρρίκνωση αποδεικνύεται ο πιο ορθολογικός δρόμος προς την σταθερότητα.
Το ζητούμενο για τις τράπεζες είναι να μεγαλώσουν με αβέβαια αποτελέσματα ή να διασφαλίσουν την σταθερότητα τους.
Οι συγχωνεύσεις δεν μπορεί να είναι πολιτικά καθοδηγούμενες αλλά να αξιολογούνται με όρους επιχειρηματικούς και οικονομικούς.
Οι συγχωνεύσεις που εξυπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες ενέχουν τεράστιους κινδύνους για την σταθερότητα που αποτελεί και το μείζον θέμα το απόλυτο ζητούμενο σε την τρέχουσα συγκυρία που η Ελλάδα προσπαθεί να αποφύγει την χρεοκοπία.
Κατά την ξεκάθαρη άποψη μας πρώτα προέχει η σταθερότητα και σε καλλίτερες συνθήκες μπορούν να υπάρξουν συγχωνεύσεις.
Οι συγχωνεύσεις δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται δογματικά σε καμία περίπτωση σε κατάλληλες περιόδους δημιουργούν αξίες αλλά οι συγχωνεύεις που είναι πολιτικά υποκινούμενες θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερα αδιέξοδα.
Με χρηματιστηριακούς όρους αν ανακοινωνόταν ένα deal τραπεζών θα συνέβαλλε στην άνοδο των τραπεζών μετοχών αλλά αυτό θα ήταν η πρώτη αντίδραση.
Μετά, στην πορεία όλοι θα διαπιστώσουν ότι τα προβλήματα και τα αδιέξοδα μεγαλώνουν αντί να μειώνονται…
…..και τα σενάρια τριπλής συγχώνευσης
Το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει τα σενάρια που θέλουν την κυβέρνηση να επικροτεί ή να συναινεί σε ένα σχέδιο συγχώνευσης της Εθνικής, της Eurobank και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.
Οι 3 τράπεζες το διαψεύδουν ενώ και πηγές στο υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν «ότι από την θεωρία στην πράξη πολλά είναι τα σενάρια».
Το βασικό επιχείρημα που προβάλλεται είναι ότι μια τριπλή συγχώνευση θα οδηγούσε στην δημιουργία μιας μεγάλης τράπεζας με ενεργητικό 215 – 220 δις ευρώ ενώ ταυτόχρονα το ελληνικό δημόσιο θα συνέχιζε έστω και οριακά να ελέγχει το νέο σχήμα μέσω των μετοχών που κατέχει στην Εθνική από τα ασφαλιστικά ταμεία και το άμεσο ποσοστό στο ΤΤ.
Το σενάριο αυτό όμως ενώ θεωρητικά εμφανίζει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία καθώς τόσο η Εθνική, όσο και η Eurobank αλλά και το ΤΤ στους τομείς τους είναι κορυφαίες τράπεζες με παρουσία στα Βαλκάνια οι 2 πρώτες και με ισχυρή καταθετική βάση και κεφάλαια η τελευταία εμφανίζει ορισμένα θολά σημεία…
Η δημιουργία μόνο μιας μεγάλης τράπεζας των 220 δις ευρώ ενεργητικό είναι προφανές ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει οφέλη στην οικονομία και momentum αλλά πάσχει το εγχείρημα σε 3 δομικούς τομείς.
1)Χαρτοφυλάκια ομολόγων. Οι 3 τράπεζες μαζί θα έχουν συνολικά χαρτοφυλάκια ομολόγων περίπου 30-31 δις ευρώ δηλαδή το 57% της συνολικής έκθεσης των ελληνικών τραπεζών στα ελληνικά ομόλογα.
Αν σημειωθεί το χειρότερο σενάριο για την Ελλάδα το νέο τραπεζικό σχήμα που δυνητικά θα μπορούσε να δημιουργηθεί θα είχε καταρρεύσει κεφαλαιακά.
Ένα haircut 50% θα σήμανε για τις 3 τράπεζες απώλεια 13 δις ευρώ σε κεφάλαια όταν η Εθνική διαθέτει 11 δις κεφάλαια , το ΤΤ 950 εκατ και η Eurobank 5,5 με 6 δις ευρώ.
Δηλαδή οι 3 τράπεζες μαζί διαθέτουν κεφάλαια 16-17 δις ευρώ άρα το μεγάλο σχήμα θα έμενε κεφαλαιακά ανεπαρκές.
2)Οι μετοχικές ισορροπίες.
Η οικογένεια Λάτση επιχειρηματικά έχει ισχυρούς δεσμούς με το ελληνικό δημόσιο ειδικά στην περίπτωση των ΕΛΠΕ.
Με μεγάλη συνεισφορά στον Ελλάδα και δισεκατομμύρια επενδύσεων διαχρονικά στην χώρα και δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας η οικογένεια Λάτση στηρίχθηκε αλλά και στήριξε την χώρα.
Το deal της Πετρόλα με τα ΕΛΠΕ είχε συνέργειες και στρατηγικά χαρακτηριστικά στον κλάδο της ενέργειας και αξιολογώντας τα αποτελέσματα αποδεικνύεται ότι ήταν ένα deal με περιεχόμενο.
Η περίπτωση της Εθνικής όμως είναι κάτι διαφορετικό.
Μια τριπλή συγχώνευση των 3 τραπεζών δεν έθετε επί τάπητος το ζήτημα των μετοχικών ισορροπιών.
Το επιχείρημα ότι ο Α. Ταμβακάκης εργάστηκε με την οικογένεια Λάτση και ότι τώρα που βρίσκεται στην Εθνική επικεφαλής μπορεί να υλοποιήσει το σχέδιο συγχώνευσης των 2 τραπεζών είναι μάλλον επιφανειακό.
Ένα deal αυτής της έκτασης και αυτών των διαστάσεων ανατρέπει πλήθος ισορροπιών και μπορεί η Ελλάδα να βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας αλλά υπάρχουν ακόμη ισχυρά συμφέροντα.
Όσον αφορά την αυστηρά μετοχική διάσταση του θέματος, στο νέο σχήμα αν υποθετικά δημιουργείτο νέα τράπεζα με την Εθνική, Eurobank και το ΤΤ η Εθνική θα κατείχε το 53% του νέου σχήματος, η Eurobank το 35% και το 12% το ΤΤ.
Η οικογένεια Λάτση θα κατείχε στο νέο σχήμα το 15% περίπου.
Το ελληνικό δημόσιο περιλαμβανομένων των ποσοστών του ΤΤ 44% και των Ταμείων αλλά και του άμεσου ποσοστού του δημοσίου 16,5% θα κατείχε περίπου 13% με 14%.
Είναι προφανές ότι οι μετοχικές ισορροπίες είναι και θα είναι μείζονος σημασίας.
3)Σε αυτή την φάση όπου η χώρα κινδυνεύει να καταρρεύσει οι συγχωνεύσεις θα λειτουργήσουν ευεργετικά; Υποθέσεις μπορεί να υπάρξουν όχι η πραγματικότητα.
Χρηματιστηριακά μπορεί κάποιοι να θέλουν τα deals για να βγάλουν χρήματα οι μέτοχοι των τραπεζών αλλά τα επόμενα τραπεζικά deals δεν θα γίνουν για να βγάλουν χρήματα οι μέτοχοι αλλά για λόγους ανάγκης….
Οι 3 αυτές παράμετροι δρουν αρνητικά στην υλοποίηση ενός ρεαλιστικού ή φανταστικού σεναρίου τριπλής συγχώνευσης των τραπεζών Εθνικής, Eurobank και ΤΤ.
Σενάριο Eurobank και Alpha
Από την στιγμή που η Alpha αποφάσισε να προχωρήσει σε κεφαλαιακή ενίσχυση είναι προφανές ότι για την ώρα βγαίνει από το σήριαλ της ονοματολογίας.
Όντως συζήτησαν Eurobank και Alpha πάνω από 2 φορές ενώ υπήρξε και συνάντηση Χριστοδούλου του προέδρου της Eurobank και του Γ Κωστόπουλου της Alpha…αλλά δεν υπήρξε αποτέλεσμα….
Πέτρος Λεωτσάκος